بهترین روش های مرور زیست شناسی که شما آن را نمیدانستید!!

چرا باید مرور کنم؟

برخلاف اعتقاد بسیاری از ما، درس خواندن فقط عامل موفقیت در امتحانات یا کنکور سراسری نیست بلکه اگر نظر من موفقیت در کنکور در مرور کردن است! شاید همین‌الان به این فکر کنید که واقعاً مرور این‌قدر مهمِ که باعث موفقیت در کنکور برای افراد بشه؟ بله، مرور یک عملیات مهم در فرآیند یادگیری و بهره‌وری است که تأثیر چشمگیری بر بهبود عملکرد و یادگیری دارد. پس اگر بگوییم مرور حتی از خود درس خواندن هم مهم تره؛ گزافه‌گویی نکردیم.

 

دلایل و فواید مرور کردن

الف. افزایش یادگیری

مرور کمک می‌کند تا مطالب بهتر حفظ شوند و اطلاعات در حافظه بلندمدت ثبت شود و با مرور مکرر، اتصالات عصبی قوی‌تر شده که منجر به یادگیری عمیق‌تر و بهتر می‌شود.

ب. بهبود بازخورد ذهنی

مرور مکرر، بازخورد ذهنی را بهبود می‌بخشد و اشتباهات را کاهش می‌دهد و این فرآیند به افراد کمک می‌کند تا اطلاعات را در محیط‌های مختلف و در شرایط مختلف به خوبی بازخورد دهند.

پ. افزایش اعتمادبه‌نفس

فرض کنید درس زیست‌شناسی رادارید مرور می‌کنید. به‌دقت کتاب را مطالعه می‌کنید و تمرین‌ها را حل می‌کنید و  احساسی بهتان دست می‌دهد که اطلاعات بهتری را درک می‌کنید و مسائل پیچیده‌تر را بهتر متوجه می‌شوید. نتیجه که بعدازاین تصور بهتون دست داد دقیقاً این بود که اعتماد به نفستان بیشتر شد. پس مرور مکرر موجب افزایش اعتمادبه‌نفس شما می‌شود زیرا  احساس می‌کنید که اطلاعات را به خوبی درک کردید.

ت. پایدارسازی یادگیری

معمولاً بعد از مطالعه، مطالب در ذهن هست ولی بعد از گذشت زمان اطلاعاتی که آموخته‌ایم از ذهن خارج می‌شود، دلیل این موضوع ساختار حافظه ماست. مرور باعث کاهش فراموشی و افزایش تسلط می‌شود.

 

بهترین روش مرور برای زیست‌شناسی کدام‌اند؟

در ادامه مقاله می‌خواهیم برترین روش‌های مرور را به شما بیاموزیم تا بتوانید با استفاده از آن نیم‌کره های مغزتان را به‌آسانی فعال کنید و به اوج یادگیری دست‌یابید.

 

۱. روش آزمون پوششی

روش مرور پوششی روشی است که جدیداً توسط دو استاد نخبه در درس زیست ابداع‌شده است. این روش تکیه‌بر تصویرسازی  و استفاده از نیم‌کره راست مغز دارد و باعث افزایش تمرکز و بهبود عملکرد یادآوری می‌شود. روش پوششی در واقع تکیه‌بر  تست‌زنی و تمرین دارد. جالب است بدانید استاد محمد شاکری و استاد رضا شعبانی ابداع‌کننده‌ی این روش هستند. در این روش زمان‌بندی مرور بسیار کوتاه شده است و به‌شدت کاربردی عمل می‌کند.

برای انجام کار کافی است برای هر قسمت از مطالبی می‌خوانید تست‌هایی انتخاب‌شده در نظر بگیرید که تمام مطالب آن بخش را برایتان مرور کند. به فرض مثال از فصل چهارم زیست دهم گفتار اول می‌خواهید مطالب را مرور کنید. به نوع سؤالات زیر دقت کنید:

1. در مرحله‌ای که از کار قلب که بطن‌ها در حال خون‌گیری می‌باشند قطعاً دهلیزها منقبض هستند. (درست / نادرست)
2. همزمان با ثبت ابتدای موج پی در نوار قلب طول تارهای ماهیچه‌ای دهلیزها کاهش‌یافته و خون از دهلیزها در حال ورود به بطن‌ها می‌شود. (درست / نادرست)
3. هنگامی‌که نوار قلب در فاصله بین موج پی تا کیو در حال ثبت است حجم خون در بطن‌ها رو به افزایش و پیام در گره پیشاهنگ می‌باشد. (درست / نادرست)
4. هرگاه طول تارهای ماهیچه‌ای بطن‌ها در حال کاهش است دریچه‌های دهلیزی – بطنی باز هستند. (درست / نادرست)
5. هرگاه در نوار قلب ابتدای موج تی در حال ثبت است برخلاف زمانی که انتهای موج پی در حال ثبت می‌باشد دریچه‌های سه و دو لختی بسته‌اند. (درست / نادرست)
6. هرگاه دریچه‌های سینی شکل بسته‌اند دهلیزها در حال استراحت می‌باشند. (درست / نادرست)
7. در طولانی‌ترین مرحله دوره قلبی، هر دو نوع صدای اصلی قلب از سمت چپ قفسه سینه به گوش می‌رسد. (درست / نادرست)
8. در مرحله یک دهم ثانیه‌ای قلب، فشارخون حفرات کوچک قلب در حد پایینی بوده و دریچه‌های بزرگ‌تر قلب بازمی‌مانند. (درست / نادرست)
9. همزمان با افت حجم خون درون حفرات پایینی قلب، طناب‌های ارتجاعی متصل به گروهی از دریچه‌ها، دچار حداکثر کشیدگی هستند. (درست / نادرست)
10. همزمان با ثبت موج کیو نسبت موج تی، میزان خون بطن‌ها بیشتر می‌باشد. (درست / نادرست)

فقط با ۱۰ سؤال می‌توانید تمام گفتار را عملاً مرور کنید درحالی‌که رقیبان شما به‌سختی وقت خود برای مرور مطالب گذاشته‌اند شما به‌آسانی می‌توانید با زمان‌بندی درست مطالب را مرور کنید به شکلی که در مطالب بالا برایتان اختصاص دادم. جهت استفاده این روش اختصاصی مجموعه آموزشی بیستصد را دنبال کنید.

 

۲. روش ابینگهاوس یا شیب فراموشی

هرمان ابینگهاوس آلمانی یکی از بزرگ‌ترین ریاضی‌دانان و فیزیکدانان قرن بیست بود و روش مرور ابینگهاوس و منحنی یادگیری (Ebbinghaus Forgetting Curve)  یک الگوی روند فراموشی اطلاعات است که توسط هرمان ابینگهاوس در سال ۱۸۸۵ مطرح شد. این الگو نشان می‌دهد که پس از یادگیری یک مطلب جدید، در طول زمان چگونه میزان فراموشی این اطلاعات افزایش می‌یابد. طبق این الگو، در ابتدا یادگیری بسیار سریع است ولی سپس میزان فراموشی رو به افزایش است.

شیب فراموشی ذهن (The Forgetting Curve) نیز مفهومی مشابه است که توسط هرمان ابینگهاوس مطرح‌شده است. این مفهوم نشان می‌دهد که میزان فراموشی در طول زمان به‌شدت بالاست و بعد از یادگیری یک مطلب، در مدت‌زمان کوتاهی اطلاعات بسیاری از ذهن ما به‌طور طبیعی حذف می‌شوند. شیب فراموشی ذهن نشان می‌دهد که برای حفظ و بهبود یادگیری، نیاز به‌مرور مداوم و تکراری اطلاعات است.

 

 

 

 

۳.روش مرور لاینتر

مرور لاینتر یکی از روش‌های مؤثر برای بهبود یادگیری و حفظ مطالب است. برای شروع، می‌توانید اطلاعات موردنظر خود را به قسمت‌های کوچک‌تر تقسیم کنید. سپس هر قسمت را به‌صورت مرتب و به ترتیب مرور کنید. می‌توانید از تکنیک‌های مختلف مرور استفاده کنید، مانند تکنیک فلش کارت یا تکرار مداوم. همچنین، استفاده از تصاویر و نمودارها نیز می‌تواند در فرایند مرور مفید باشد.

جعبه فراموشی لاینتر (Leitner Box) یک روش مؤثر برای یادگیری و حفظ اطلاعات است. این روش بر اساس تکرار و تمرین منظم مبتنی است. جعبه فراموشی لاینتر شامل چند جعبه است که هر جعبه دارای سطوح مختلف یادگیری است. معمولاً جعبه‌ها از کاغذ یا جعبه‌های کوچک ساخته می‌شوند.

برای ساخت جعبه فراموشی لاینتر، مراحل زیر را دنبال کنید:

1. شروع به تهیه چند جعبه کاغذی یا جعبه‌های کوچک می‌کنید. هر جعبه باید دارای سطوح مختلف یادگیری باشد؛ مثلاً سطح یک برای مفاهیم پایه، سطح دو برای موارد متوسط و سطح سه برای مفاهیم پیشرفته.
2. برچسب‌هایی بانام سطوح را بر روی هر یک از جعبه‌ها قرار دهید.
3. مطالب یا کلماتی که می‌خواهید یاد بگیرید را بر روی کارت‌های کوچک بنویسید. هر کلمه یا مفهوم را در یک کارت جداگانه بنویسید.
4. کارت‌ها را در سطح اول جعبه قرار دهید.
5. هرروز، کارت‌ها را مطالعه کنید و درصورتی‌که کارت را به خوبی بلد بودید، آن را به سطح بالاتری انتقال دهید. در غیر این صورت، کارت را در همان سطح نگه‌دارید.
6. این فرایند را برای هرروز تکرار کنید و کارت‌ها را به سطوح بالاتر منتقل کنید تا درنهایت به سطحی برسید که آن را به خوبی یاد گرفته‌اید.

 

با استفاده از جعبه فراموشی لاینتر، می‌توانید به‌طور مؤثر و مداوم مطالب را یاد بگیرید و در ذهن خود حفظ کنید.

 

 

۴.روش مرور بالارد

روش مرور بالارد یک روش مؤثر برای یادگیری و بهبود حافظه است. این روش بر مبنای تکرار متوالی اطلاعات است که به‌طور مداوم به ما خواهد گفت که آن را به خاطر بسپاریم. در این روش، شما اطلاعات را بر اساس یک الگوی خاص تکرار می‌کنید تا به‌صورت مداوم به آنها فکر کنید و آنها را به خاطر بسپارید.

برای استفاده از روش مرور بالارد، مراحل زیر را دنبال کنید:

1. تعیین هدف: ابتدا باید هدف خود را برای مرور بالارد تعیین کنید. ممکن است به دنبال بهبود حافظه عمومی خود باشید یا می‌خواهید اطلاعات خاصی را به خاطر بسپارید.
2. تقسیم موارد: مواردی که می‌خواهید به خاطر بسپارید را به دسته‌های کوچک تقسیم کنید. این کار به شما کمک می‌کند تا اطلاعات را به‌طور سازماندهی‌شده و مرتب بیاموزید.
3. تعیین زمان مرور: برنامه‌ریزی کنید که هر دسته از موارد را چقدر وقت می‌گذارید. می‌توانید زمان مرور را در طول روز تقسیم کنید یا به‌صورت منظم و هرروز به‌مرور اطلاعات بپردازید.
4. استفاده از الگوی مرور بالارد: به‌جای تکرار متوالی اطلاعات به روش عادی، از الگوی مرور بالارد استفاده کنید. به‌عنوان‌مثال، می‌توانید اولین بار اطلاعات را بخوانید، سپس بعد از چند دقیقه آن را مجدداً مرور کنید. سپس پس از یک ساعت دیگر آن را دوباره مرور کنید و این روند را تا زمانی که اطلاعات را به خاطر بسپارید، تکرار کنید.
5. استفاده از روش‌های یادگیری فعال: در این روش، تنها خواندن اطلاعات کافی نیست. باید از روش‌های فعال یادگیری مانند نوشتن یا توضیح دادن به دیگران استفاده کنید. این کار به شما کمک می‌کند اطلاعات را به خاطر بسپارید و بهتر به آنها مسلط شوید.

روش مرور بالارد می‌تواند به شما کمک کند تا به‌صورت مؤثر تر و بهتر از طریق تکرار متوالی اطلاعات را به خاطر بسپارید. با رعایت مراحل فوق و تمرین منظم، می‌توانید حافظه خود را بهبود بخشید و در یادگیری بهتر عمل کنید.

 

۵.شناخت آلفا و نحوه فعال‌سازی نیمکره‌های مغز

روش آلفا و فعال‌سازی نیمکره‌های مغز، یک روش درمانی است که برای بهبود عملکرد مغز و افزایش تمرکز و آرامش استفاده می‌شود. این روش بر اساس تغییرات فعالیت الکتریکی مغز در باندهای آلفا متمرکز است. باندهای آلفا، با فعالیت‌های ذهنی مانند تمرکز و آرامش در ارتباط هستند و می‌توانند با تمرین و تمرکز بر روی آنها، تقویت شوند.

 

روش آلفا و فعال‌سازی نیمکره‌های مغز در مراحل زیر انجام می‌شود:

1. تشخیص برخی نقاط راهبُردی در سروصورت: با استفاده از حس‌گرهای الکتروانسفالوگرافی (EEG)، نقاط راهبُردی در سروصورت که با فعالیت باندهای آلفا در ارتباط هستند، تشخیص داده می‌شوند.
2. تمرین و تمرکز: با استفاده از تمرین‌های ذهنی و تمرکزی، فعالیت باندهای آلفا در نقاط راهبُردی تقویت می‌شود. این تمرین‌ها می‌توانند شامل مدیتیشن، تمرین تنفس عمیق، و تمرینات ذهنی دیگر باشند.
3. بازخورد بصری یا صوتی: در این روش، فعالیت باندهای آلفا به‌صورت بصری یا صوتی به فرد بازخورد داده می‌شود. به‌عنوان‌مثال، ممکن است با استفاده از یک نمایشگر، فرد را به تمرکز و آرامش هدایت کنند یا با گوش کردن به یک موسیقی در حالی امواج آلفا پخش می‌شود، تمرکز برایتان افزایش یابد.
4. تمرین‌های خانگی: برای تقویت فعالیت باندهای آلفا، فرد می‌تواند تمرین‌های خانگی را هم انجام دهد. این تمرین‌ها شامل تمرینات تمرکزی، روش‌های تنفس عمیق، و تمرینات ذهنی دیگر می‌شوند.

روش آلفا و فعال‌سازی نیمکره‌های مغز در برخی افراد می‌تواند بهبود قابل‌توجهی در تمرکز، آرامش، و عملکرد مغز داشته باشد. بااین‌حال، قبل از انجام این روش، مشاوره با یک متخصص مغز و اعصاب توصیه می‌شود تا بهبودی مناسب را برای هر فرد تشخیص داده شود.

 

 

روش مرور آلفا

ازآنجایی‌که روش آلفا در فعال‌سازی نیمکره‌های مغز همان‌طور که در بالا خوانده‌اید تأثیر به سزایی دارد  پس مرور آلفا در تثبیت مطالب در حافظه بلندمدت شما تأثیر قطعی برای شماست. این روش به‌صورت است که شما درزمانی که در بازه زمانی اوج انرژی خود هستید (آلفا ذهنی) به‌مرور بپردازید.

مرور آلفا در صبح زمانی که بدنتان در حالت ریلکسی کامل قرار دارد انجام دهید به این شکل که چشم‌های خود را ببندید و مطالب مطالعه شده را در ذهن خود تصویرسازی کنید.

درنهایت در مرور مطالب مطالعه شده در همان روز در ساعات شب قبل از اینکه به خواب بروید، مطالبی که خوانده‌اید را مجدد در ذهن خود مرور کنید و تصویرسازی های ذهنی را در مورد مطالب انجام دهید. این کار باعث افزایش بازدهی هنگام به یادآوری مطالب و به تعویض افتادن فراموشی می‌شود.

روش دیگر این است که در همین هنگام می‌توانید صدایی از خود ضبط کنید و آن را گوش دهید (پادکست درسی) که خود آن را ساخته‌اید و می‌توانید از پادکست درس گفته نیز استفاده کنید.

 

 

سخن نهایی

به‌طور خلاصه، مرور یک فرایند اساسی در فرایند یادگیری است. با انجام این فعالیت، ما می‌توانیم اطلاعات را در حافظه خود تثبیت کنیم، بهره‌وری خود را افزایش دهیم، نقاط ضعف خود را شناسایی کنیم و مهارت‌های خود را تثبیت کنیم.